متیل اتیل کتون
توضیحات تکمیلی
| حالت فیزیکی | مایع بی‌رنگ |
|---|---|
| حَلّالیت | 27.5 g/100 mL (20°C) |
| نقطه جوش | 79.6°C |
| فرمول شیمیایی | CH₃COCH₂CH₃ |
تماس بگیرید
- توضیح کوتاه محصول
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| نام شیمیایی | متیل اتیل کتون (Methyl Ethyl Ketone) |
| فرمول شیمیایی | C₄H₈O |
| وزن مولکولی | 72.11 g/mol |
| ظاهر | مایع بی‌رنگ با بوی خاص و تند |
| حلالیت | حل شونده در آب، الکل، اتر و بیشتر حلال‌های آلی |
| نقطه ذوب | -86.3 درجه سانتی‌گراد |
| نقطه جوش | 79.6 درجه سانتی‌گراد |
| چگالی | 0.805 g/cm³ |
| کاربردها | صنایع رنگ، پوشش، تولید پاک‌کننده‌ها، تولید مواد شیمیایی |
| خصوصیات شیمیایی | حلال غیر قطبی، غیر سمی، قابل اشتعال و فرارش |
- توضیح کامل محصول
دسترسی سریع به مطالب
اگر قصد خرید متیل اتیل کتون (MEK) را دارید و به‌دنبال حلالی قدرتمند با عملکرد بالا در صنایع مختلف هستید، این راهنما برای شماست. MEK انتخاب اول بسیاری از فرمولاسیون‌های حرفه‌ای است، اما شناخت نوع مناسب آن، معیارهای انتخاب و تامین‌کننده‌ای که پشتوانه فنی دارد، اهمیت بیشتری دارد. در ادامه، همه نکاتی که باید برای خریدی مطمئن و هدفمند بدانید را به‌اختصار بررسی می‌کنیم. اگر دنبال تجربه‌ای حرفه‌ای در تامین مواد اولیه هستید، شیمی تاپ همراهتان هستیم.
معرفی متیل اتیل کتون یا بوتان (MEK)
اگر در صنایع رنگ، چسب یا پوشش‌های صنعتی فعالیت می‌کنید، احتمالا با این ماده پرکاربرد آشنایید. متیل اتیل کتون (Methyl Ethyl Ketone) با نام‌های MEK یا بوتانون نیز شناخته می‌شود. این ماده یک ترکیب آلی از گروه کتون‌هاست؛ مایعی بی‌رنگ، فرار و با بوی نافذ که به‌دلیل داشتن گروه کربونیل فعال، در بسیاری از واکنش‌های شیمیایی و فرمولاسیون‌های صنعتی نقش کلیدی ایفا می‌کند.
فرمول شیمیایی متیل اتیل کتون (MEK)
فرمول شیمیایی متیل اتیل کتون به‌صورت C₄H₈O یا CH₃COCH₂CH₃ نمایش داده می‌شود. این ساختار ساده کربن‌دار، متشکل از یک گروه کربونیل و دو گروه آلکیل (اتیل و متیل) است که آن را در دسته کتون‌های متقارن قرار می‌دهد. همین ساخ192تار باعث می‌شود MEK در حل‌کردن طیف گسترده‌ای از ترکیبات آلی عملکرد بسیار موثری داشته باشد؛ به‌ویژه در محیط‌هایی که واکنش‌پذیری کنترل‌شده و سرعت تبخیر بالا اهمیت دارد.
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| نام ماده | متیل اتیل کتون (MEK) |
| فرمول شیمیایی | C₄H₈O یا CH₃COCH₂CH₃ |
| ساختار مولکولی | شامل یک گروه کربونیل و دو گروه آلکیل (اتیل و متیل) |
| نوع ترکیب | کتون متقارن |
| ویژگی‌های حلالیت | توانایی بالای حل‌کردن ترکیبات آلی مختلف |
| کاربرد ویژه | مناسب برای محیط‌هایی با واکنش‌پذیری کنترل‌شده و نیاز به سرعت تبخیر بالا |
خواص شیمیایی متیل اتیل کتون (MEK)
متیل اتیل کتون (Methyl Ethyl Ketone) با داشتن گروه عاملی کربونیل فعال، در دسته ترکیبات واکنش‌پذیر و موثر در سنتز شیمیایی قرار می‌گیرد. ویژگی‌های شیمیایی زیر باعث می‌شود در بسیاری از فرایندهای صنعتی و آزمایشگاهی، انتخاب اول مهندسان فرمولاسیون باشد:
- واکنش‌پذیری بالا با ترکیبات الکترون‌دوست و نوکلئوفیل‌ها
- مشارکت موثر در واکنش‌های پلیمریزاسیون و ساخت رزین‌ها
- مقاومت نسبی در برابر اکسیدکننده‌های ضعیف
- حساسیت به حرارت بالا و تجزیه در مجاورت شعله
- توانایی شرکت در واکنش‌های کتو–انول‌تاتومری
این ویژگی‌ها باعث شده‌اند MEK به‌عنوان یک عامل موثر در واکنش‌های آلی، نقش مهمی در صنایع شیمیایی، رنگ، رزین و پلیمر ایفا کند.
خواص فیزیکی متیل اتیل کتون (MEK)
شناخت دقیق خواص فیزیکی متیل اتیل کتون (MEK) برای استفاده ایمن، حمل‌ونقل، نگه‌داری و انبارداری آن اهمیت زیادی دارد. مشخصات فیزیکی MEK عبارتند از:
- مایع شفاف و بی‌رنگ با بوی نافذ و تند
- نقطه جوش حدود ۷۹ درجه سانتی‌گراد
- دانسیته حدود ۰.۸ گرم بر سانتی‌متر مکعب در دمای محیط
- نقطه اشتعال حدود -۹ درجه سانتی‌گراد (کاملا آتش‌گیر)
- فراریت بالا و سرعت تبخیر زیاد
- قابلیت اختلاط کامل با اغلب حلال‌های آلی و حلالیت محدود در آب
خصوصیات فیزیکی یادشده، این ماده را برای استفاده در فرمول‌هایی که به خشک‌شدن سریع یا حل‌کنندگی قوی نیاز دارند، به انتخابی حرفه‌ای تبدیل کرده‌اند.
جدول خواص فیزیکی و شیمیایی متیل اتیل کتون (MEK)
| ویژگی | مقدار / توضیح کاربردی |
|---|---|
| حالت فیزیکی | مایع شفاف، بی‌رنگ، با بوی تند |
| نقطه جوش | حدود ۷۹°C – مناسب برای خشک شدن سریع |
| دانسیته | حدود ۰.۸ g/cm³ – سبک و فرار |
| نقطه اشتعال | حدود -۹°C – بسیار آتش‌گیر |
| حلالیت | قابل حل در حلال‌های آلی، محدود در آب |
| ویژگی خاص | تبخیر سریع، حل‌کنندگی بالا |
| کاربرد صنعتی | رنگ، رزین، پلیمر، فرمولاسیون شیمیایی |
| رفتار شیمیایی | واکنش‌پذیر با نوکلئوفیل‌ها، حساس به گرما، مناسب سنتز رزین |
نحوه رقیق‌سازی متیل اتیل کتون (MEK)
متیل اتیل کتون با حلال‌هایی مثل استون، تولوئن یا اتانول به‌راحتی ترکیب می‌شود. برای رقیق‌سازی کافی‌ست با توجه به نوع محصول، نسبت مناسبی از MEK را با حلال مورد نظر مخلوط کنید و ابتدا روی نمونه تست بگیرید. این کار به تنظیم ویسکوزیته و افزایش سرعت تبخیر کمک می‌کند.
کاربردهای متیل اتیل کتون (MEK)
همان‌طور که تا به اینجا اشاره شده است، متیل اتیل کتون (Methyl Ethyl Ketone) یکی از پرکاربردترین حلال‌ها در صنایع مختلف محسوب می‌شود. در ادامه، با کاربردهای کلیدی این ترکیب آشنا می‌شوید:
صنعت رنگ و رزین 🎨
این ماده به‌عنوان حلالی موثر برای رزین‌های نیتروسلولز، آکریلیک و پلی‌استر در فرمولاسیون رنگ‌ها استفاده می‌شود. این ترکیب به روان‌شدن رنگ، بهبود براقیت و تسریع خشک شدن لایه نهایی کمک می‌کند.
صنعت چسب و رزین‌های حساس به فشار 🧴
در تولید چسب‌های پایه لاستیکی و رزین‌های حساس به فشار، متیل اتیل کتون نقش حیاتی در تنظیم ویسکوزیته و بهبود چسبندگی نهایی ایفا می‌کند.
صنعت خودروسازی 🚗
برای پاکسازی سطوح فلزی پیش‌از رنگ‌کاری، حذف چربی و پاک‌کردن رنگ‌های قدیمی، MEK یکی از بهترین انتخاب‌هاست. تبخیر سریع آن مانع از باقی‌ماندن اثر روی بدنه خودرو می‌شود.
صنایع دارویی و شیمیایی 💊
در سنتزهای آلی و استخراج ترکیبات خاص، این ماده به‌عنوان یک حلال واکنش‌پذیر و پایدار مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ همچنین در فرآیند تبلور و خالص‌سازی نقش دارد.
صنعت شوینده و پاک‌کننده 🧼
در ساخت اسپری‌های صنعتی، لکه‌برهای قوی و حلال‌های گرافیتی، MEK کمک می‌کند تا چربی‌ها و آلاینده‌های سنگین به‌سرعت حل شوند و سطح تمیز باقی بماند.
صنعت الکترونیک 💻
متیل اتیل کتون برای شست‌وشوی دقیق بردهای الکترونیکی و قطعات حساس به‌کار می‌رود. قدرت حلالیت بالا و عدم باقی‌ماندن اثر، آن را به گزینه‌ای مطمئن تبدیل کرده است.
صنعت چاپ و کاغذ 🖨️
در جوهرهای چاپی و پاکسازی غلطک‌ها، از Methyl Ethyl Ketone به‌خاطر سرعت تبخیر و قدرت تمیزکنندگی استفاده می‌شود. علاوه‌بر آن، در فرموله‌کردن جوهرهای خشک‌شونده کاربرد دارد.
صنعت نساجی 🧵
برای تمیزکردن تجهیزات تولید، آماده‌سازی الیاف و کمک به تثبیت رنگ روی پارچه، متیل اتیل کتون نقش مثری دارد. این ترکیب از ایجاد لکه یا باقی‌ماندن مواد شیمیایی روی سطح مانع می‌شود.
صنعت نفت و پتروشیمی 🛢️
در عملیات جداسازی، بازیابی حلال‌ها و حل‌کردن ترکیبات آلی خاص، کارایی بالایی دارد و در محیط‌های صنعتی به‌راحتی قابل استفاده است.
صنعت کشاورزی 🌾
در ساخت فرمولاسیون آفت‌کش‌ها و محلول‌پاشی‌های ویژه، MEK کمک می‌کند ماده فعال بهتر در بافت گیاه نفوذ کرده و اثرگذاری بیشتری داشته باشد.
دیگر کاربردها ...
این ماده شیمیایی در تولید تینرها، پوشش‌های محافظتی، پلیمرهای خاص و بسیاری از فرآورده‌های شیمیایی دیگر نیز نقش دارد و در بسیاری از خطوط تولید به‌عنوان ماده‌ای حیاتی شناخته می‌شود.
جدول کاربردهای متیل اتیل کتون (MEK)
| صنعت / حوزه | کاربرد | توضیح مختصر |
|---|---|---|
| صنعت رنگ و رزین | حلال رزین‌های نیتروسلولز، آکریلیک و پلی‌استر | روان‌کردن رنگ، بهبود براقیت و تسریع خشک شدن لایه نهایی |
| صنعت چسب و رزین حساس به فشار | تنظیم ویسکوزیته و بهبود چسبندگی در چسب‌های پایه لاستیکی و رزین‌های حساس به فشار | نقش حیاتی در تولید چسب و بهبود عملکرد نهایی |
| صنعت خودروسازی | پاکسازی سطوح فلزی قبل از رنگ‌کاری، حذف چربی و پاک کردن رنگ‌های قدیمی | تبخیر سریع بدون باقی گذاشتن اثر روی بدنه |
| صنایع دارویی و شیمیایی | حلال واکنش‌پذیر و پایدار در سنتزهای آلی، استخراج ترکیبات خاص، تبلور و خالص‌سازی | کمک به انجام واکنش‌ها و خالص‌سازی مواد |
| صنعت شوینده و پاک‌کننده | ساخت اسپری‌های صنعتی، لکه‌برهای قوی و حلال‌های گرافیتی | حل سریع چربی‌ها و آلاینده‌های سنگین و حفظ پاکیزگی سطح |
| صنعت الکترونیک | شست‌وشوی دقیق بردهای الکترونیکی و قطعات حساس | قدرت حلالیت بالا و عدم باقی ماندن اثر |
| صنعت چاپ و کاغذ | استفاده در جوهرهای چاپی، پاکسازی غلطک‌ها و فرموله کردن جوهرهای خشک‌شونده | سرعت تبخیر بالا و قدرت تمیزکنندگی |
| صنعت نساجی | تمیزکردن تجهیزات تولید، آماده‌سازی الیاف، تثبیت رنگ روی پارچه | جلوگیری از ایجاد لکه و باقی ماندن مواد شیمیایی |
| صنعت نفت و پتروشیمی | عملیات جداسازی، بازیابی حلال‌ها و حل کردن ترکیبات آلی خاص | استفاده آسان در محیط‌های صنعتی |
| صنعت کشاورزی | ساخت فرمولاسیون آفت‌کش‌ها و محلول‌پاشی‌های ویژه | کمک به نفوذ بهتر ماده فعال در بافت گیاه و افزایش اثرگذاری |
| دیگر کاربردها | تولید تینرها، پوشش‌های محافظتی، پلیمرهای خاص و فرآورده‌های شیمیایی دیگر | ماده‌ای حیاتی در خطوط تولید متعدد صنعتی |
نحوه تولید متیل اتیل کتون (MEK)
به‌طور معمول، متیل اتیل کتون (MEK) از طریق اکسیداسیون کاتالیستی بوتانول ثانویه در حضور فلزاتی مانند مس یا روی تولید می‌شود. پس‌از واکنش، عملیات تقطیر انجام می‌شود و محصول نهایی با خلوص بالا به‌دست می‌آید. در سال‌های اخیر، مسیرهای زیست‌پایه نیز برای تولید این ترکیب توسعه یافته‌اند. در مجموعه شیمی تاپ، این ماده با خلوص تضمین‌شده و مطابق با استانداردهای صنعتی عرضه می‌شود. اگر به‌دنبال تامین مطمئن و دقیق هستید، مشاوره با کارشناسان شیمی تاپ می‌تواند مسیر خرید شما را ساده‌تر و حرفه‌ای‌تر کند.
تفاوت متیل اتیل کتون (MEK) با استون چیست؟
متیل اتیل کتون (MEK) و استون در ظاهر شبیه‌اند، اما تفاوت‌های فنی آن‌ها برای انتخاب صحیح بسیار مهم است. جدول زیر مقایسه‌ای کاربردی از ویژگی‌های اصلی این دو حلال را نشان می‌دهد:
| ویژگی‌ها | متیل اتیل کتون (MEK) | استون (Acetone) |
| سرعت تبخیر | متوسط | بسیار بالا |
| قدرت حلالیت | بالا (ویژه رزین‌ها و پلیمرها) | متوسط (پاک‌کننده عمومی) |
| بوی ماده | ملایم‌تر | تند و قوی |
| پایداری در فرآیند | بالاتر | کمتر |
| مناسب برای | فرمولاسیون تخصصی، رزین، رنگ | پاکسازی سطوح، تمیزکاری سریع |
| ایمنی محیطی | نیاز به تهویه دارد | نیاز به تهویه شدیدتر |
| قیمت متوسط بازار | بالاتر از استون | ارزان‌تر |
MSDS و خطرات متیل اتیل کتون
با وجود کاربرد گسترده، متیل اتیل کتون (MEK) ماده‌ای فرار و قابل‌اشتعال است. طبق برگه ایمنی (SDS)، تماس مستقیم آن با پوست، چشم یا بخارهایش می‌تواند موجب تحریکات تنفسی و پوستی شود. در فضاهای بسته نیز خطر انفجار وجود دارد. ازاین‌رو، آگاهی از خطرات و رعایت اصول ایمنی در زمان خرید متیل اتیل کتون حمل، نگه‌داری و مصرف آن کاملا ضروری است. در بخش بعدی، نکات کلیدی ایمنی استفاده از MEK را نیز بررسی می‌کنیم.
🚫نکات ایمنی استفاده از متیل اتیل کتون (MEK)
رعایت نکات ایمنی هنگام کار با MEK نقش مهمی در حفظ سلامت پرسنل و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی دارد. پیش‌از مصرف، بهتر است این موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- استفاده از دستکش، عینک ایمنی و ماسک در هنگام کار
- پرهیز از تماس با پوست و چشم؛ در صورت تماس، شست‌وشوی سریع با آب
- تهویه مناسب در فضاهای بسته
- دور نگه‌داشتن از شعله و منابع حرارتی
- نگه‌داری در ظروف دربسته، خشک و خنک
- پاکسازی سریع در صورت نشت با مواد جاذب مناسب
با رعایت این نکات، ایمنی کاربران و کیفیت فرآیند تضمین می‌شود. ایمنی در استفاده از MEK ، پایه یک عملیات صنعتی مطمئن است.
نحوه نگه‌داری متیل اتیل کتون (MEK)
برای نگه‌داری ایمن متیل اتیل کتون (MEK)، لازم است این ماده را در ظروف مقاوم، دربسته و به‌دور از نور مستقیم، منابع حرارتی و جرقه قرار دهید. انبار باید خشک، خنک و دارای تهویه مناسب باشد تا از تجمع بخارات قابل اشتعال جلوگیری شود. علاوه‌بر آن، نباید در مجاورت مواد اکسیدکننده یا اشتعال‌پذیر دیگر قرار گیرد. رعایت این اصول، نه‌تنها خطرات احتمالی را کاهش می‌دهد، بلکه از کاهش کیفیت ماده تا زمان مصرف نیز جلوگیری می‌کند.
قیمت و خرید متیل اتیل کتون (MEK)
قیمت متیل اتیل کتون (Methyl Ethyl Ketone) تحت تاثیر عواملی مثل خلوص، کشور تولیدکننده، نوع بسته‌بندی و حجم سفارش است. نوسانات ارزی و هزینه واردات هم در تعیین قیمت نهایی بی‌تاثیر نیستند. اگر قصد خرید متیل اتیل کتون را دارید، بررسی آنالیز محصول و مقایسه برندهای موجود اهمیت بالایی دارد. مجموعه‌هایی مثل شیمی تاپ که هم واردکننده مستقیم‌اند و هم مشاوره تخصصی ارائه می‌دهند، می‌توانند گزینه‌ای مطمئن برای خرید باکیفیت و بی‌واسطه باشند.
خرید عمده متیل اتیل کتون یا بوتان
درصورتی‌که، مصرف شما در سطح صنعتی یا تولیدی است، خرید عمده متیل اتیل کتون (MEK) می‌تواند انتخابی به‌صرفه و هوشمندانه باشد. در این نوع خرید به‌جز قیمت متیل اتیل کتون عواملی مثل کیفیت مستند، بسته‌بندی استاندارد، پشتیبانی فنی و تحویل به‌موقع را نیز در نظر بگیرید. تامین پایدار این ماده در حجم بالا نیازمند مدیریت ایمنی و انبارداری دقیق است؛ به‌ویژه که خرید عمده بدون رعایت اصول ایمنی و بررسی شرایط فروش، ممکن است ریسک‌های جدی برای فرآیند تولید و سلامت پرسنل ایجاد کند.
سوالات متداول در مورد متیل اتیل کتون یا بوتان
سوال: متیل اتیل کتون چیست و چه کاربردی دارد؟
- جواب: متیل اتیل کتون (MEK) یک حلال شیمیایی قوی و فرار است که در صنایع رنگ، رزین، چسب، خودروسازی، دارویی، چاپ و الکترونیک برای حل‌کردن ترکیبات آلی و خشک‌شدن سریع به‌کار می‌رود.
سوال: آیا MEK قابل اشتعال است؟
- جواب: بله، MEK بسیار آتش‌گیر است و نقطه اشتعال آن حدود -۹ درجه سانتی‌گراد است. بنابراین باید در محیط‌های امن و دور از شعله نگه‌داری شود.
سوال: مهم‌ترین خواص فیزیکی متیل اتیل کتون چیست؟
- جواب: حالت مایع، شفاف و بی‌رنگ با بوی تند، نقطه جوش حدود ۷۹°C، دانسیته حدود ۰.۸ g/cm³، فراریت بالا و قابلیت اختلاط با اغلب حلال‌های آلی.
سوال: متیل اتیل کتون در کدام صنایع استفاده می‌شود؟
- جواب: در صنایع رنگ، چسب، خودروسازی، داروسازی، الکترونیک، شوینده، نساجی، چاپ، کشاورزی و پتروشیمی کاربرد گسترده دارد.
سوال: آیا MEK با آب ترکیب می‌شود؟
- جواب: MEK با آب به‌صورت محدود قابل حل است، اما با اغلب حلال‌های آلی مانند استون، تولوئن و الکل‌ها کاملاً ترکیب می‌شود.
سوال: فرق MEK با استون در چیست؟
- جواب: هر دو حلال‌های کربونیل‌دار هستند، اما MEK سرعت تبخیر پایین‌تری نسبت به استون دارد و برای برخی فرمولاسیون‌های حساس مناسب‌تر است.
سوال: آیا MEK برای پوست یا تنفس خطرناک است؟
- جواب: بله، تماس مستقیم یا استنشاق بخارات آن ممکن است باعث تحریک پوست، چشم و دستگاه تنفسی شود. استفاده از ماسک، دستکش و تهویه مناسب ضروری است.
سوال: آیا MEK در تولید چسب‌های صنعتی نقش دارد؟
- جواب: بله، MEK به دلیل قدرت حل‌کنندگی بالا، در تولید چسب‌های پایه رزین و چسب‌های حساس به فشار (Pressure Sensitive Adhesives) بسیار پرکاربرد است.
سوال: چرا MEK در فرمول‌های با خشک شدن سریع استفاده می‌شود؟
- جواب: به‌دلیل فراریت بالا و سرعت تبخیر سریع، MEK گزینه‌ای ایده‌آل برای سیستم‌هایی است که زمان خشک شدن کوتاه اهمیت دارد؛ مانند رنگ‌های فوری و جوهرهای صنعتی.
سوال: آیا حمل‌ونقل MEK شرایط خاصی دارد؟
- جواب: بله، چون ماده‌ای قابل اشتعال و فرار است، باید در ظروف مخصوص، با برچسب‌گذاری ایمنی و تحت قوانین حمل مواد خطرناک جابجا شود.
- نظرات این محصول
پیشنهاد ما به شما برای خرید
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.